Leczenie niedrobnokomórkowego raka płuca (NDRP)

Określenie "leczenie multidyscyplinarne" obejmuje następujące metody terapii stosowane w raku płuca: chirurgia, chemioterapia (leki przeciwnowotworowe), radioterapia. Obecnie pojawiły się i podlegają stałemu rozwojowi nowe metody leczenia (farmakologicznego, czyli lekami) określane jako leczenie ukierunkowane molekularnie (terapia celowana).

• Stopień 0: Występuje bardzo rzadko. Rak w tym stopniu zaawansowania jest ograniczony do powierzchownej błony śluzowej wyściełającej drogi oddechowe, nie nacieka okolicznej tkanki płucnej i jest całkowicie wyleczalny wyłącznie przy pomocy chirurgii. Nie jest konieczne stosowanie chemioterapii ani radioterapii.
  Guzy mogą być usuwane na drodze procedur określanych jako segmentektomia (chirurgiczne usunięcie określonego segmentu płuca) lub resekcja brzeżna (chirurgiczne usunięcie małego fragmentu płuca). Jednak umiejscowienie raka w niektórych okolicach (np. w miejscu, gdzie tchawica ulega podziałowi na oskrzela główne) powoduje, że trudno jest go wyciąć w całości bez jednoczesnego usunięcia całego płuca.
• Stopień l: Rak płuca w tym stopniu zaawansowania jest leczony zwykle za pomocą chirurgii. Leczenie operacyjne może obejmować proste usunięcie guza, segmentektomię lub resekcję brzeżną, albo usunięcie płata płucnego (lobektomia). Większość chirurgów jest zdania, że najlepiej wykonać (obektomię, chociaż decyzja podejmowana jest na podstawie indywidualnej oceny u każdego chorego. W przypadku, gdy operacja jest z różnych powodów przeciwwskazana (np. wskutek współistniejących schorzeń internistycznych lub innych), możliwe jest także zastosowanie radioterapii jako głównej metody leczenia.

Badania kliniczne oceniające podawanie uzupełniającej chemioterapii po operacji wykazały, że takie postępowanie może wydłużyć przeżycie w porównaniu z leczeniem wyłącznie chirurgicznym. Chemioterapia pooperacyjna może być proponowana chorym o odpowiedniej wydolności ważnych organów i narządów. Należy jednak nadmienić, że zdaniem części onkologów chemioterapia pooperacyjna w l stopniu zaawansowania nie jest konieczna. W przypadku zastosowania wyłącznie radioterapii można także rozważyć podanie następnie uzupełniającej chemioterapii.

• Stopień II: Niedrobnokomórkowe raki płuca w tym stopniu zaawansowania są usuwane chirurgicznie najczęściej na drodze lobektomii. Czasami jednak niezbędne jest usunięcie całego płuca (pneumonektomia). W stopniu II powinno się następnie podać chemioterapię pooperacyjną, której wartość jest powszechnie uznana. Niekiedy wskazana jest także pooperacyjna radioterapia, np. w przypadku obecności komórek nowotworowych w linii cięcia w pooperacyjnym badaniu histopatologicznym. Jeżeli podjęto decyzję o chemioterapii i radioterapii pooperacyjnej, najpierw podaje się chemioterapię. Gdy istnieją ogólnomedyczne przeciwwskazania do operacji, podstawowym leczeniem jest radioterapia z ewentualną uzupełniającą chemioterapią.
• Stopień III A: Leczenie w tym stopniu zaawansowania zależy od lokalizacji guza, stopnia i zakresu zajęcia przez nowotwór węzłów chłonnych. Jeżeli chirurg uzna, że jest w stanie usunąć guz w sposób doszczętny, wykonuje się operację. Niektórzy onkolodzy zalecają zastosowanie przed operacją chemioterapii lub radioterapii, albo obu tych metod w celu zmniejszenia guza, co ma umożliwić czy też ułatwić usunięcie go w całości. Najnowsze badania kliniczne wykazały, że przedoperacyjna chemioterapia w tym stopniu zaawansowania może wydłużyć przeżycie i zwiększyć szansę na wyleczenie. Jeżeli z przyczyn ogólnomedycznych nie można wykonać operacji, podstawowym leczeniem jest radioterapia w skojarzeniu z chemioterapią,
• Stopień III B: Niedrobnokomórkowy rak płuca w tym stopniu jest zbyt zaawansowany żeby można było w całości usunąć go chirurgicznie. Jeżeli chory jest ogólnie w dobrym stanie zdrowia, można zastosować leczenie skojarzone radioterapią i chemioterapią. Istnieją różne sposoby kojarzenia tych metod; u niektórych chorych można podawać je jednocześnie, jednak w większości przypadków najpierw stosuje się chemioterapię, a następnie radioterapię. Istnieje też grupa chorych w stopniu III B, u których z powodu przeciwwskazań do radioterapii stosuje się wyłącznie chemioterapię.
• Stopień IV: Ponieważ w tym stopniu zaawansowania niedrobnokomórkowy rak płuca rozprzestrzenił się do odległych organów, całkowite wyleczenie nie jest możliwe. Konieczne jest przedyskutowanie celów leczenia z Twoim onkologiem; niektóre metody leczenia mogą przynieść poprawę Twojego samopoczucia. Jeżeli jesteś ogólnie w dobrym stanie zdrowia, chemioterapia może pomóc Ci żyć dłużej i czuć się lepiej, nawet jeżeli nie może Cię wyleczyć. Guz zamykający światło oskrzela może być leczony za pomocą brachyterapii lub lasera: w obu metodach wykorzystuje się bronchoskop. Teleradioterapia, czyli napromienianie z pól zewnętrznych może być wartościową metodą objawowego leczenia miejscowego, zarówno guzów w obrębie płuc, jak i zmian przerzutowych na przykład umiejscowionych w kości czy mózgu. Paliatywna radioterapia często umożliwia istotne złagodzenie dolegliwości i przynosi istotną poprawę jakości życia.

Jeżeli występuje u Ciebie zaawansowane stadium nowotworu z obecnością przerzutów odległych, można i należy rozważyć opcje opieki paliatywnej, której celem jest złagodzenie bólu i zapewnienie komfortu życia. Postępowanie paliatywne można realizować w warunkach programu hospicyjnego (patrz rozdział "Opieka wspomagająca"). Zawsze należy także pamiętać o rozważeniu możliwości uczestniczenia w programach badań klinicznych (patrz rozdział "Badania kliniczne").

Leczenie drobnokomórkowego raka płuca (DRP)

Wykazano, że ten rodzaj raka płuca w chwili rozpoznania jest u większości chorych w stadium rozsiewu (nawet jeżeli nie jest to widoczne w badaniach obrazowych) i z tego powodu zwykle nie może być wyleczony za pomocą chirurgii.

Stadium choroby ograniczonej

Nawet w przypadku, gdy stwierdzono u Ciebie stadium ograniczone drobnokomórkowego raka płuca, będziesz otrzymywać chemioterapię. Jeżeli (co zdarza się rzadko) będziesz mieć tylko pojedynczy guzek w płucu bez dowodów na obecność raka w innych miejscach ciała, lekarze mogą zaproponować Ci usunięcie chirurgiczne guza przed rozpoczęciem chemioterapii, Standardowo stosuje się leczenie chemiczne z zastosowaniem programu złożonego z dwóch lub trzech leków cytostatycznych. Chemioterapia składa się z tzw. cyklów leczenia podawanych zwykle co 21 dni. Standardowo podaje się od 4 do 6 cyklów chemioterapii (w przypadku pomyślnego jej przebiegu), a zatem leczenie może trwać od 3 do 6 miesięcy. Co dwa cykle leczenia wykonuje się badania obrazowe w celu oceny jego skuteczności.

W badaniach klinicznych wykazano, że dołączenie radioterapii na obszar klatki piersiowej (na okolicę guza pierwotnego i zajętych węzłów chłonnych śródpiersia wraz z odpowiednim marginesem) poprawia szansę na całkowite wyleczenie lub co najmniej wydłużenie przeżycia w porównaniu z leczeniem wyłącznie chemicznym w grupie kwalifikujących się do takiego postępowania chorych. Radioterapia jest odawana po chemioterapii lub, co jest nieco korzystniejsze, jednocześnie z chemioterapią. W tym przypadku stwierdza się jednak więcej działań niepożądanych w postaci zapalenia przełyku i popromiennego zapalenia płuc oraz powikłań ze strony krwi (spadek liczby białych krwinek, niedokrwistość). Zastosowanie radioterapii jest niemożliwe u pacjentów z towarzyszącymi istotnymi nienowotworowymi chorobami płuc lub innymi poważnymi problemami zdrowotnymi. W rzadkich przypadkach, gdy drobnokomórkowy rak płuca ma postać pojedynczego zlokalizowanego guza, może być on czasem poddany resekcji chirurgicznej, po której podaje się uzupełniającą chemioterapię. U chorych z drobnokomórkowym rakiem płuca w stadium ograniczonym, u których po skojarzonej chemioradioterapii udało się uzyskać całkowitą lub prawie całkowitą remisję guza przeprowadza się profilaktyczne napromienianie mózgowia, co zmniejsza częstość nawrotów pod postacią przerzutów do mózgu oraz nieznacznie wydłuża wskaźniki przeżycia.

Należy podkreślić, że w stadium ograniczonym drobnokomórkowego raka płuca po zastosowaniu leczenia skojarzonego (chemioterapia plus radioterapia) u adekwatnych chorych istnieją szansę na uzyskanie całkowitego wyleczenia. Z tego powodu bardzo ważne jest rzetelne określenie stadium zaawansowania i prawidłowa kwalifikacja do leczenia skojarzonego w specjalistycznych ośrodkach onkologicznych dysponujących odpowiednim personelem i sprzętem.

Jeżeli chory z drobnokomórkowym rakiem płuca poddawany jest chemioterapii z udziałem lub bez udziału radioterapii, istnieje duże prawdopodobieństwo zmniejszenia się guza, co określane jest jako remisja. Jednak prędzej czy później drobnokomórkowy rak płuca może ponownie rozpocząć proces wzrostu.

Wskaźnik przeżycia jednego roku chorych z drobnokomórkowym rakiem płuca leczonych chemioterapią i radioterapią wynosi od 62% do 66%.
Te niezadowalające wyniki leczenia są powodem podjęcia badań klinicznych nad nowymi lekami cytostatycznymi, immunoterapią lub terapią genową, jednak ich zakres i wyniki są mniej obiecujące niż w przypadku niedrobnokomórkowego raka płuca.

Stadium choroby rozsianej

Jeżeli stwierdzono u Ciebie stadium rozsiane drobnokomórkowego raka płuca, chemioterapia może złagodzić Twoje dolegliwości i pozwolić Ci żyć dłużej. Szansa na uzyskanie zmniejszenia guza w wyniku leczenia chemicznego wynosi od 70% do 85%. Na całym świecie od kilku lat stosuje się standardowe programy chemioterapii podobne do podawanych w stadium ograniczonym drobnokomórkowego raka płuca. Część chorych w stadium rozsiewu, u których stwierdzono odpowiedź na pierwotną chemioterapię może odnieść korzyść z radioterapii na klatkę piersiową lub mózgowie. Wskaźnik przeżycia jednego roku dla chorych ze stadium rozsianym drobnokomórkowego raka płuca wynosi od 22% do 48%. Zmniejsza się on do wartości od 5% do 19% po dwóch latach i około 1% do 2% po upływie pięciu lat.

Nawrót drobnokomórkowego raka płuca

Chociaż u większości chorych z drobnokomórkowym rakiem płuca udaje się uzyskać odpowiedź na leczenie, bardzo prawdopodobny jest niestety nawrót nowotworu, Wiadomość o wznowieniu choroby może być przerażająca, ale należy pamiętać, że wciąż istnieją wtedy opcje leczenia, które należy omówić ze swoim onkologiem. W takim przypadku konieczne jest zrozumienie i ustalenie celów postępowania, ponieważ mogą się one skupiać bardziej na zachowaniu komfortu życia i łagodzeniu dolegliwości niż na wyleczeniu.

Dwoma najważniejszymi czynnikami określającymi wybór leczenia nawrotu drobnokomórkowego raka płuca są czas, jaki upłynął od pierwotnej chemioterapii oraz stan sprawności i ogólny stan zdrowia. U chorych, u których nawrót wystąpił w czasie powyżej 3 miesięcy od początkowego leczenia można zastosować ponownie pierwotny dwu- lub trójlekowy program chemioterapii. U pozostałych chorych, w tym u chorych w gorszym stanie sprawności oraz stanie ogólnym i/lub w podeszłym wieku alternatywą może być podawanie jednego cytostatyku (monoterapia). W tym przypadku dostępne są leki chemiczne, które można podawać w postaci doustnej. Jeżeli chory z różnych powodów nie kwalifikuje się do podawania chemioterapii, należy wdrożyć postępowanie objawowe (opieka paliatywna oraz leczenie wspomagające), które może obejmować paliatywną radioterapię przerzutów do mózgu lub kości.

---

Treść pochodzi z broszury "Rak płuca - Przewodnik dla chorych" wydanej przez Roche Polska Sp. z o.o.

---

Przypominamy, że zgodnie z obowiązującymi przepisami osoby fizyczne mogą przez cały rok wpłacać darowizny na konto Stowarzyszenia i odliczać je od podstawy opodatkowania PIT w kwocie nie przekraczającej 6% dochodu uzyskanego w danym roku. Taką możliwość mają zarówno przedsiębiorcy, jak też osoby uzyskujące dochody z pracy na etacie czy umów zlecenie lub o dzieło. Warunkiem jest przeznaczenie darowizny na cele zawierające się w sferze zadań publicznych.

Odwiedź profile naszych akcji: